Komen er veel supermarkten bij? Absoluut. Zijn dat er ook te veel? Dat antwoord is net iets genuanceerder.

Want we spreken niet enkel over 75 openingen, maar ook over sluitingen, verhuizingen en onderlinge overnames. Een nuancering is hier dus op z’n plaats na de berichten in de media rond de forse toename van het aantal supermarkten in België.

Supermarkt post-corona: kleiner, dichterbij & meer convenience

Opvallend: het aantal vierkante meters nam in 2022 niet even hard  toe (+0,004%) als het aantal locaties. Steeds meer supermarkten zetten vooral in op kleinere winkelconcepten. Zo besparen ze op huur en personeel en brengen ze hun aanbod dichter bij de klant.

Die dat trouwens ook verwacht. Wist je dat convenience een van de meest doorslaggevende factoren is in het succes van een winkellocatie?

30% nieuwe openingen vlakbij nieuwe kantoren of woonwijken

Zelfs in een verzadigd landschap is er nog ruimte voor nieuwe supermarkten, al is die uiteraard beperkt. De twee voornaamste redenen? De stijgende bevolkingsgroei en nieuwe kantoorruimtes.

“85% van de klanten doet namelijk supermarktaankopen vlakbij de woning. 15% doet dat rondom de werkplaats.”  Zo vertelt Pieter-Jan De Smet Marketing Manager bij RetailSonar.

We zien trouwens dat 21 van de 75 nieuwe supermarkten zich vestigden in een nieuwe retailontwikkeling, heel vaak in combinatie met extra kantoorruimtes of vlakbij nieuwe woonwijken.

Uitgave per gezin is regionaal bepaald

Een doorsnee Belgisch gezin geeft jaarlijks 5.800 euro uit in de supermarkt. Dit ligt in lijn met het Nederlandse gemiddelde. Enkel in Frankrijk (5.600 euro) ligt dat bedrag opvallend lager.

Regionaal zijn er in België ook grote verschillen: in Vlaanderen spendeert een gezin 5.900 euro  per jaar. Dit gemiddelde ligt hoger dan Wallonië (5.800 euro per jaar) en Brussel (5.650 euro per jaar).

Aantal locaties: de invloed van merktrouw en ruimtelijke ordening

Vergelijken we het aantal locaties, dan zien we dat België absoluut bovenaan de lijst staat. Terwijl er in België 3,08 supermarkten per 10.000 inwoners zijn, heeft Frankrijk er 2,92 per 10.000 klanten en in Nederland zijn er 2,53 supermarkten per 10.000 personen.

Toch zijn het net - in hun zoektocht naar schaalvergroting - Franse supermarkten (Intermarché) en Nederlandse spelers (AH, Jumbo) die de oversteek maken.

Voor dat verschil zijn er twee grote redenen.

De ruimtelijke ordening in België is anders. Zelfs met meer supermarkten moet de Belg toch verder rijden. Belgen wonen veel meer verspreid terwijl in Nederland of Frankrijk meer mensen in dichtbevolkte, stedelijke gebieden wonen.

Zo moet 6,72% van de Belgische gezinnen moeten langer dan 5 minuten rijden om ergens boodschappen te kunnen doen. In Nederland, met meer mensen in dichtbevolkte, stedelijke gebieden, is dit maar 4,40%.

En de Belg shopt ook anders. De Belgische consumenten winkelen vaker in meerdere supermarkten en zijn veel volatieler in hun supermarktbezoek. Waar Nederlanders en Fransen meer merktrouw zijn, kopen Belgen vaker bij verschillende supermarktketens.

Dat verklaart waarom verschillende supermarkten vaak vlak naast elkaar gelegen zijn. In dat geval zijn ze niet enkel concurrenten van elkaar maar kunnen ze elkaar zelfs versterken. Perfecte buren zoals Albert Heijn, Lidl & ALDI  leveren elkaar tot 20% extra omzet op.

Het supermarktlandschap is continu in beweging

In verhouding telt België inderdaad meer supermarkten per inwoners. Nieuwe spelers en stijgende loons- en personeelskosten zetten de marges onder druk. Het bestedingspotentieel van de Belgische consument neemt uiteraard niet toe wanneer het aantal locaties groeit.

“Het succes van de ene supermarktketen gaat zo uiteraard grotendeels ten koste van een concurrent,” concludeert De Smet. “Toch is er zelfs in een verzadigd supermarktlandschap nog steeds ruimte voor nieuwe, kleinere locaties. De markt is constant in beweging. Sluitingen, verhuizingen, overnames en ook openingen maken deel uit van deze dynamiek. Enkel wie zijn locatiestrategie data-gedreven onderbouwt en maximaal afstemt op de omgeving, blijft relevant.”

Onze experts optimaliseren dagelijks de locatiestrategie van meer dan 200 retailers. Ontdek alles over onze oplossingen.